Spalanie odpadów w gospodarstwach domowych staje się coraz poważniejszym problemem nie tylko dla środowiska naturalnego, ale także dla nas samych.

Toksyczne substancje z dymów kominowych powodują u ludzi i zwierząt wiele groźnych chorób, mogących prowadzić nawet do śmierci. Jest to też działanie na szkodę środowiska, ponieważ poprzez spalanie plastikowych odpadów zwiększa się zanieczyszczenie powietrza substancjami szkodliwymi, pyłami. Emisja CO₂ i innych gazów cieplarnianych (NO₂, SO₂ itp.) przyczynia się do powiększenia dziury ozonowej, powstania efektu cieplarnianego, czy zwiększenia ilości kwaśnych deszczy, które niszczą uprawy i glebę na dużych obszarach użytkowanych rolniczo oraz zanieczyszczają wodę. Palenie różnych śmieci  powoduje zwiększone osadzanie w przewodach kominowych sadzy, która może się zapalić lub doprowadzić do niedrożności przewodów, niedopalenia się materiałów opałowych i powstawania śmiertelnie niebezpiecznego czadu, czyli tlenku węgla !

Emisja zanieczyszczeń z palenisk domowych, czyli tzw. emisja niska jest spowodowana przez małe kotłownie i gospodarstwa domowe. W przypadku tego rodzaju emisji następuje lokalny wzrost stężenia zanieczyszczeń, ponieważ nie rozchodzą się one na większe odległości i nie mogą być rozpraszane przez wiatr. Sytuacja najgorsza jest w okresie jesieni i zimy, ponieważ rozpoczyna się sezon grzewczy, a duża wilgotność powietrza i niska temperatura nie sprzyjają rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń, przez co następuje kulminacja zanieczyszczeń na obszarach zamieszkanych.

W wyniku palenia tworzyw sztucznych do atmosfery uwalniane są m. in. tlenek węgla i dwutlenek węgla. Tlenek węgla jest niebezpieczny nawet w niskich stężeniach. Powoduje on niedotlenienie tkanek, utratę koordynacji ruchu, a nawet śmierć. Dwutlenek węgla przyczynia się do zaburzeń oddychania i większa wentylację płuc, przez co stwarza większe ryzyko zatrucia innymi związkami. Uwalniane są też tlenki azotu i tlenki siarki. Wśród tlenków azotu największe niebezpieczeństwo stanowi dwutlenek azotu, który podrażnia drogi oddechowe i oczy, osłabia system immunologiczny, a także wywołuje alergie. Dwutlenek siarki oddziaływuje na drogi oddechowe – wpływa na skurcze i obrzęki krtani oraz może się odkładać w mózgu, oskrzelach i węzłach chłonnych. Innymi zanieczyszczeniami uwalnianymi przez paleniska domowe są cyjanowodór, chlorowodór, fluorowodór oraz fosforowodór. Niebezpieczne są także w trakcie spalania lotne węglowodory i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), są one rakotwórcze. Oprócz tego lotne węglowodory powodują astmę i alergię, wywołują stany depresyjne i bóle głowy oraz podrażniają błony śluzowe gardła i oczy. Bardzo niebezpieczną grupą zanieczyszczeń są silnie trujące dioksyny i furany ! Cechą charakterystyczną dioksyn jest to, że mogą kumulować się one w organizmie, mają silne działanie kancerogenne (rakotwórcze) i mutagenne, także zmieniają strukturę kodu genetycznego. Duże zagrożenie niesie ze sobą kontakt z metalami ciężkimi, które wywołują nowotwory, kumulują się w nerkach, szpiku kostnym i śledzionie oraz wywołują choroby nerek i wątroby. Działają też szkodliwie na układ  nerwowy i immunologiczny.

Metoda „utylizacji” śmieci poprzez ich spalanie na naszym podwórku (zabroniona – ustawą o odpadach), to zagrożenie dla zdrowia nas wszystkich. Doraźne „oszczędności” poczynione na wywozie śmieci na pewno nie pokryją wydatków na leczenie, gdyż powstające w trakcie spalania substancje przyczyniają się do zwiększenia zachorowalności m. in: na nowotwory oraz  powodują uszkodzenia i zmiany kodu genetycznego osób oddychających zadymionym powietrzem. 

Agata Bolanowska