Wieść Gmina Chmielnik

W Wielką Sobotę odbywa się uroczyste święcenie pokarmĂłw. Niegdyś księża jeĹşdzili do domĂłw wiernych, aby tam poświęcić wszystko jedzenie, ktĂłre miało być spoĹźywane w czasie Niedzieli Zmartwychwstania. Na przełomie XVIII i XIX wieku jednak zaniechano tego zwyczaju. „Święcone” swymi tradycjami sięga czasĂłw pogańskich, jednak Kościół uświęcił te tradycje, błogosławiąc byt doczesny, aby w ten sposĂłb podkreślić, Ĺźe „wszystko dla nas i dla naszego Zbawiciela”.
Zawartość koszyczka ze święconką róşni się w zaleĹźności od rejonu Polski. W jego skład wchodzi jednak zwykle baranek, zrobiony z kłosĂłw zbóş, chleba lub cukru. Ma on symbolizować Baranka-Chrystusa i Jego zwycięstwo. Poza tym kaĹźdy chyba koszyczek zawiera kawałek chleba, poniewaĹź Jezus jest naszym Chlebem Ĺťycia, kiełbasę, sĂłl, a takĹźe chrzan doprawiony cukrem, ktĂłry nam przypomina, Ĺźe gorzka męka Chrystusa została osłodzona cudem zmartwychwstania. Nigdzie oczywiście nie mogło zabraknąć barwnych pisanek, poniewaĹź jajka są symbolem nowego Ĺźycia. Warto takĹźe wspomnieć o słodkich wypiekach, gdzie główne miejsce zajmują „baby wielkanocne”, a takĹźe róşnego rodzaju placki i mazurki. Po powrocie z kościoła naleĹźało ze święconką trzykrotnie obejść dom dookoła, aby w ten sposĂłb odpędzić złe moce.
Pisanki - nie wiadomo dokładnie, skąd wywodzi się zwyczaj malowania jajek. Jedni twierdzą, Ĺźe św. Magdalena dowiedziawszy się o zmartwychwstaniu Jezusa pobiegła do domu i zobaczyła, Ĺźe wszystkie jajka stały się kolorowe. Inna wersja przypisuje to Matce BoĹźej, ktĂłra błagając Piłata o darowanie Ĺźycia Synowi, zaniosła jego dzieciom kolorowe jajka w prezencie.
Malowanie jajek na Wielkanoc, to tradycja wciąż żywa i szeroko rozpowszechniona, chociaż dziś już rzadko zdobi się je w tak kunsztowne i wyszukane wzory, jak dawniej. Barwy pisanek mają swoje symboliczne znaczenie; tak więc fioletowa i niebieska oznacza żałobę i Wielki Post, czerwona - krew Chrystusa przelana na krzyżu za nasze grzechy, a zielona, brązowa i żółta - radość ze zmartwychwstania.
Najłatwiej było zawsze pomalować jajka na jeden kolor (tzw. kraszanki). UĹźywano do tego róşnych naturalnych barwnikĂłw, jak na przykład łupinek z cebuli, kwiatĂłw malwy, kory dębowej lub olszowej. Ornamenty uzyskiwano „pisząc” na nich przed malowaniem roztopionym woskiem (pisanki), aby farba nie pokryła powoskowanych wzorĂłw.
Dawniej wierzono, że jajka posiadają moc magiczną i chronią przed złymi duchami. Często zakopywano je w polu, aby zapewnić sobie dobry urodzaj, lub w kurnikach, aby kury dobrze niosły.
Na podstawie książki Romana Landowskiego „Dawnych obyczajĂłw rok cały…”

Opracowanie Beata Wojnarowicz-Hondz