Tekst pochodzi ze strony: http://wiescgminna.chmielnik.pl

Wieść Gmina Chmielnik

 Wieść Gminna 1/2009

Prezes Towarzystwa MiÅ‚oÅ›ników Lwowa i Kresów PoÅ‚udniowo-Wschodnich pan BolesÅ‚aw OpaÅ‚ek tak opisaÅ‚ powstanie i przebieg dziaÅ‚alnoÅ›ci Towarzystwa 


Miasto Lwów w ciÄ…gu istnienia od XIII w. jako duże skupisko wielonarodowej ludnoÅ›ci, wytworzyÅ‚o materialnÄ… i historycznÄ… strukturÄ™, w której zamieszkali ludzie różnych grup spoÅ‚ecznych, w tym przedstawiciele także elit intelektualnych historycy, artyÅ›ci, pisarze majÄ…cy potrzeby dziaÅ‚aÅ„ na rzecz kultury. Na tych podstawach w XIX i w poczÄ…tkach XX w. powstaÅ‚y we Lwowie organizacje i towarzystwa skupiajÄ…ce miÅ‚oÅ›ników Lwowa, których celem byÅ‚a dbaÅ‚ość o zabytki historyczne, dokumentacja kultury, sztuki i utrwalanie tej wiedzy w zapisach. CzoÅ‚owym towarzystwem w tej dziedzinie byÅ‚o Towarzystwo MiÅ‚oÅ›ników PrzeszÅ‚oÅ›ci Lwowa, powstaÅ‚e w r.1906 - po zawieszeniu dziaÅ‚alnoÅ›ci na okres wojenny - reaktywowane w 1926 r. dziaÅ‚aÅ‚o do 1939 r. wydajÄ…c bogata literaturÄ™: "BibliotekÄ™ LwowskÄ…". W wyniku zmian terytorialnych po II wojnie Å›wiatowej, ludność Kresów zmuszona byÅ‚a opuÅ›cić tereny zamieszkaÅ‚e i osiedlić siÄ™ w Polsce w różnych regionach kraju. WiÄ™kszość lwowian wyjechaÅ‚a na ziemie zachodnie. Warunki ustrojowe i polityczne nie pozwalaÅ‚y na szerzenie wiedzy o dawnych opuszczonych ziemiach oraz reaktywowania dziaÅ‚alnoÅ›ci dawnych organizacji. Dopiero zmiany ustrojowe w drugiej poÅ‚owie lat osiemdziesiÄ…tych przywróciÅ‚y swobodÄ™ dziaÅ‚aÅ„, co pozwoliÅ‚o na reaktywowanie dawnych towarzystw. NajwiÄ™kszym skupiskiem lwowian byÅ‚ WrocÅ‚aw i tam we wrzeÅ›niu 1988 r. powstaje ZarzÄ…d Główny Towarzystwa MiÅ‚oÅ›ników Lwowa. To pozwala na podjÄ™cie w Rzeszowie inicjatywy powoÅ‚ania OddziaÅ‚u. W wyniku zebrania 23.01.1989 na które przybyÅ‚o 112 osób deklarujÄ…cych przystÄ…pienie do towarzystwa, powstaÅ‚ w Rzeszowie 31 OddziaÅ‚. Na zebraniu tym wybrano zarzÄ…d na pierwszÄ… czteroletniÄ… kadencjÄ™, zatwierdzony przez ZarzÄ…d Główny i UrzÄ…d Wojewódzki (15.02.1989). DziaÅ‚alność Towarzystwa rozpoczÄ™to w udostÄ™pnionych nieodpÅ‚atnie lokalach PTTK, TPPR (I.1989-II.1991) a od III.1991 do chwili obecnej w Stronnictwie Demokratycznym, wykorzystujÄ…c także w zależnoÅ›ci od potrzeb inne wiÄ™ksze lokale.


Cmentarz OrlÄ…t Lwowskich

W pierwszych dwóch latach ilość czÅ‚onków szybko rosÅ‚a od 112 osób w 1989 do 684 w 1990 r., później zaczęła spadać. CzÄ™stotliwość zebraÅ„ ogólnych zależna byÅ‚a od możliwoÅ›ci lokalowych, poczÄ…tkowo sporadyczna, w miarÄ™ upÅ‚ywu czasu, stabilizacji iloÅ›ciowej i lokalowej od 1990 r. jeden raz w tygodniu - dwugodzinne z przerwami Å›wiÄ…tecznymi i wakacyjnymi. TematykÄ™ zebraÅ„ stanowiÄ… wykÅ‚ady, pogadanki historyczne wygÅ‚aszane przez czÅ‚onków lub osoby zaproszone, ostatnio przekazy wizyjne z kaset i pÅ‚yt dot. wydarzeÅ„ i opisów kresowych. Od roku 1991 nazwÄ™ Towarzystwa zmieniono na Towarzystwo MiÅ‚oÅ›ników Lwowa i Kresów PoÅ‚udniowo-Wschodnich. DziaÅ‚alność czteroletnich kadencji jest nastÄ™pujÄ…ca I/1989-1993 II/1993-1997 III/1997-2001. SkÅ‚ady zarzÄ…du 10-14 osobowe IV/2001-2005 zmiana zarzÄ…du V/2005-2009 zmiana zarzÄ…du. Obecny stan iloÅ›ciowy czÅ‚onków wynosi 60 osób. W okresie poczÄ…tkowej dziaÅ‚alnoÅ›ci zorganizowano 7 wystaw historycznych, 5 wystÄ™pów zespołów wokalnych (Nowy SÄ…cz, PrzemyÅ›l, Warszawa). W latach 1989-2005 czÅ‚onkowie oddziaÅ‚u (48 osób) wygÅ‚osili 309 prelekcji uzupeÅ‚nianych videokasetami, których tematyka dotyczyÅ‚a historii Lwowa i Kresów, szczególnie z okresem II wojny Å›wiatowej. Dla upamiÄ™tnienia ważnych wydarzeÅ„ w uzgodnieniu z wÅ‚adzami KoÅ›cioÅ‚a Åšw. Krzyża i Kurii (Ks. Walenty Bal, Ks. WÅ‚adysÅ‚aw Jagustyn, Ks. Biskup Kazimierz Górny) wykonano, finansujÄ…c ze Å›rodków spoÅ‚ecznych, 3 tablice umieszczone na fasadzie koÅ›cioÅ‚a. PierwszÄ… poÅ›wiÄ™conÄ… obronie Lwowa 1918 r. odsÅ‚oniÄ™to 22.XI.1998, 2-gÄ… poÅ›wiÄ™cona Polakom WoÅ‚ynia, MaÅ‚opolski Wschodniej, Rzeszowszczyzny zamordowanym przez nacjonalistów ukraiÅ„skich - odsÅ‚oniÄ™to 17.IX.2003. TrzeciÄ… poÅ›wiÄ™conÄ… Profesorom lwowskich uczelni zamordowanych w lipcu 1941 r. - odsÅ‚oniÄ™to 3.VII.2005. OdsÅ‚oniÄ™cia tych tablic odbyÅ‚y siÄ™ bardzo uroczyÅ›cie.

Zgodnie z obowiÄ…zkami statutowymi OddziaÅ‚ prowadzi od poczÄ…tku dziaÅ‚alnoÅ›ci pomoc charytatywnÄ… dla rodaków na Kresach. W pierwszych latach byÅ‚a to pomoc rzeczowa: żywność, leki, odzież, jednak po kilku latach wprowadzono jako pomoc tylko Å›rodki finansowe przekazywane przeważnie we Lwowie kilkudziesiÄ™ciu osobom w okresie ÅšwiÄ…t Wielkanocy i Bożego Narodzenia. PomocÄ… objÄ™te sÄ… też parafie koÅ›ciołów: Åšw. Antoniego we Lwowie i PrzmyÅ›lanach. Åšrodki na ten cel zbierane sÄ… wÅ›ród czÅ‚onków, a także sÄ… przekazy sponsorów (kilku osób). Wartość pomocy w skali roku wynosi okoÅ‚o kilkunastu tysiÄ™cy. Od 8 marca 2002 roku istnieje w Leżajsku Towarzystwo MiÅ‚oÅ›ników Lwowa i Kresów PoÅ‚udniowo-Wschodnich. DziaÅ‚a ono bardzo aktywnie, czÄ™sto organizuje wycieczki na Kresy, a szczególnie do Lwowa, przekazujÄ…c dużą pomoc w różnych formach dla Polaków i Towarzystwa Opieki nad Cmentarzami Wojennymi we Lwowie. Do Towarzystwa należy 37 osób.


Prezes TMLiKP-w

 

prezes Bolesław Opałek