Wieść Gmina Chmielnik

Nowa książka o Woli Rafałowskiej Autorzy, mieszkańcy Woli Rafałowskiej, władze gminy Chmielnik, członkowie zaprzyjaĹşnionych Stowarzyszeń, sponsorzy oraz zaproszeni goście wzięli udział w spotkaniu promującym książkę „Z MOJEJ MAŁEJ OJCZYZNY – HISTORIA WSI ĹťYCIEM LUDZI PISANA”. Publikacja została wydana przez STOWARZYSZENIE PROMOCJI I ROZWOJU WSI WOLA RAFAŁOWSKA "NASZA WOLA".

Autorzy, mieszkańcy Woli Rafałowskiej, władze gminy Chmielnik, członkowie zaprzyjaĹşnionych Stowarzyszeń, sponsorzy oraz zaproszeni goście wzięli udział w spotkaniu promującym książkę „Z MOJEJ MAŁEJ OJCZYZNY – HISTORIA WSI ĹťYCIEM LUDZI PISANA”. Publikacja została wydana przez STOWARZYSZENIE PROMOCJI I ROZWOJU WSI WOLA RAFAŁOWSKA "NASZA WOLA".

Do przeczytania książki zaprosimy Państwa fragmentami wstępu napisanego przez panią Małgorzatę Nowak.

„….Zostałam poproszona o napisanie słowa wstępnego do publikacji z dziejĂłw naszej wspĂłlnej Małej Ojczyzny; miejscowości, z ktĂłrej wyjechałam ponad 30 lat temu, a ktĂłra z biegiem lat staje się bliĹźsza, budzi ciepłe emocje, uruchamia wspomnienia lat dziecinnych.

Czytam nadesłane prace, a przed moimi oczami przesuwa się galeria postaci: Ludwik Szydełko, Roman Piłat, JĂłzef Murias, Walenty Smyczek, Ludwik Bajda i inni. Poznaję historię Woli Rafałowskiej pisaną Ĺźyciem ludzi, ktĂłrych twarze pamiętam jak przez mgłę, niewyraĹşne, ale ktĂłrzy odcisnęli swĂłj jakĹźe wyrazisty i znaczący ślad w historii małej podrzeszowskiej wioski. W moich wspomnieniach na Woli zawsze był Dom Ludowy z kawiarnią, sklepem i biblioteką, Dom StraĹźaka, w ktĂłrym odbywały się zabawy choinkowe, sklep Gminnej Spółdzielni, w ktĂłrym sprzedawała pani Rumanowa; od zawsze była szkoła, elektryczność w domach, asfaltowa droga przez wieś i chodnik pod gĂłrę do Kościoła. A teraz, czytając opowieści o ludziach, ktĂłrzy urodzili się na początku XX wieku, dowiaduję się, jak powstawały te budynki, jak czynem społecznym budowano drogę, jak wyciągano kamienie z rzeki, Ĺźeby ułoĹźyć chodnik do świątyni, jak działała Kasa Stefczyka, Spółdzielnia Mleczarska, jak zakładano Kółko Rolnicze i Ochotniczą StraĹź PoĹźarną. I budzi się we mnie ogromny podziw i szacunek dla dzieła mieszkańcĂłw Woli, SpołecznikĂłw pisanych z wielkiej litery, LudowcĂłw wierzących w siłę polskiego chłopa i wartość pracy na rzecz innych.

Strona tytułowa książki

Książka „Z MOJEJ MAŁEJ OJCZYZNY. Historia wsi Ĺźyciem ludzi pisana” powstała z potrzeby ocalania od zapomnienia dziejĂłw Woli Rafałowskiej. Powstała, aby utrwalić sylwetki Ludzi, ktĂłrym wieś i jej mieszkańcy wiele zawdzięczają. Powstała takĹźe z potrzeby podzielenia się opowieścią o swoim Ĺźyciu przez ludzi mieszkających z dala od miejsca swojego urodzenia, powracających tu myślami i sercem, tęskniących za „smakiem wody ze studni i cieniem lipy na podwĂłrku”.

Publikację otwiera historia Woli Rafałowskiej, razem z autorami opracowania śledzimy rozwój miejscowości do 2010 roku. To bogaty i zaskakujący w szczegółach tekst o wolańskiej historii, do którego wnikliwej lektury szczerze namawiam.

Niezwykle cennym uzupełnieniem historycznych informacji jest barwna opowieść o Ĺźyciu, tradycjach i obyczajach spisana przez Pana Alfreda Nizioła, ktĂłry pisze: „JuĹź tyle lat jestem z dala od tej wsi, ale wspomnienia wciąż są Ĺźywe i bardzo tęsknię za tymi pagĂłrkami.” We wspomnieniach pojawiają się traumatyczne obrazy z okupacji zapamiętane przez kilkuletniego chłopca i powojenny okres rozwoju wsi. Autor pisze takĹźe „o ludziach, ktĂłrzy oprĂłcz księdza i nauczycieli organizowali Ĺźycie w tej małej społeczności” oraz o swoim ojcu, ktĂłry był sołtysem. Myślę, Ĺźe opowieść napisana przez Pana Alfreda Nizioła powinna stać się obowiązkową lekturą uczniĂłw ze szkoły w Woli Rafałowskiej, polecam ją wszystkim, ktĂłrzy chcą dowiedzieć się, jak wyglądało Ĺźycie na wsi pół wieku temu.

Autorzy - pani Małgorzata Nowak i pan Stanisław Szydełko
z zainteresowaniem oglądają książkę

Autorzy - pani Zdzisława Płodzień, pan Alfred Nizioł
oraz pan Józef Szydełko

Kolejny tekst to wspomnienia o Ludwiku Szydełko (1904-1960) zebrane przez cĂłrkę Zdzisławę i syna JĂłzefa. Od wczesnej młodości związany był z młodzieĹźowymi organizacjami takimi jak: „Strzelec” i Związek MłodzieĹźy Wiejskiej „Wici”. AngaĹźował się w realizację czynĂłw społecznych: budowę drogi, szkoły. Działał w wielu organizacjach mających duĹźe znaczenie dla rozwoju naszej wsi. Wspomnienia te zawierają piękny opis drogi Ĺźyciowej „Kasjera”. Jego postać przewija się takĹźe w innych opisach opublikowanych w tej książce.

Kolejna znacząca postać z historii Woli to Roman Piłat (1909-1997). Jego Ĺźycie i działalność wspomina brat Ĺźony Janiny – Stanisław Szydełko. Poznajemy jego losy na tle politycznych wydarzeń i społeczno-gospodarczych zmian na RzeszowszczyĹşnie. Znamienna dla postawy Romana Piłata była odpowiedĹş na propozycje wstąpienia do PPR/PZPR: „Moje miejsce jest w szeregu LudowcĂłw”.
W latach sześćdziesiątych razem z gronem takich jak on Społeczników podejmuje szereg działań w kierunku zmiany oblicza wsi. Za swą działalność Roman Piłat został nagrodzony wieloma odznaczeniami.

Przywołany wcześniej JĂłzef Murias (1909-1982), to bohater następnego opracowania. Tym razem o Ĺźyciu swego Teścia opowiada na podstawie posiadanych dokumentĂłw i w oparciu o rodzinne relacje Pan Ryszard Jesiołkiewicz, wieloletni dyrektor Szkoły Podstawowej w Woli Rafałowskiej. JĂłzef Murias był aktywnym członkiem Stronnictwa Ludowego w Chmielniku, Związku MłodzieĹźy Wiejskiej „Wici”. Działał aktywnie w sekcji teatralnej tej organizacji. „JĂłzef był urodzonym działaczem. AngaĹźował się we wszystko, czym Ĺźyła lokalna społeczność” - pisze Ryszard Jesiołkiewicz. (…)

Historia Woli Rafałowskiej byłaby niepełna bez informacji na temat Ochotniczej Straży Pożarnej. Walenty Smyczek (1908-1984) to kolejna postać upamiętniona w niniejszej publikacji. Przez wiele lat pełni funkcję naczelnika straży, komendanta, a następnie prezesa OSP. Do końca życia, przez 45 lat, był aktywnym członkiem swej organizacji, odznaczony wieloma wyróżnieniami.

Ĺťycie Ludwika Bajdy (1913 – 1997), społecznika i patrioty wspomina cĂłrka Kazimiera Jaworska. Podczas kampanii wrześniowej dostaje się do niewoli niemieckiej, przebywa w obozie jenieckim, a następnie trafia na roboty przymusowe w Niemczech, gdzie przebywa do 1945. „Temu człowiekowi nie było obojętne dobro ogółu.(…)” Pozostał w pamięci bliskich, jako człowiek, ktĂłry godnie przeĹźył swoje Ĺźycie.

Kolejna część książki to wspomnienia z młodości i opis losĂłw zawodowych ludzi, ktĂłrzy wyjechali z Woli, lecz mimo oddalenia czują się związani ze swoją Małą Ojczyzną. Znajdziemy tu relacje kolegĂłw: Jana Bartoszka z Kowar i JĂłzefa Budziwoła z Zielonej GĂłry, ktĂłry pisze: „Nic nie sprawiło mi większej radości, jak książka o Woli, gdzie się urodziłem, wychowałem i chodziłem do szkoły podstawowej”. SzczegĂłlnie cenne dla utrwalania historii wsi są fragmenty dotyczące okresu dzieciństwa i wczesnej młodości przypadające na wojnę i lata powojenne.

Następna część publikacji to wspomnienia ks. Franciszka Czarnoty (ur.1938) pt. „Z Woli Rafałowskiej do Woli Rakowej”, ktĂłry opowiada o swoim dzieciństwie na Woli, trudnej drodze do kapłaństwa, kolejnych parafiach, o odwiedzaniu miejsc kultu religijnego na całym świecie. Prezentuje takĹźe losy swojej bliĹźszej i dalszej rodziny, sugestywnie przedstawia Ĺźycie w powojennej Polsce. Kończąc, Ks. Franciszek pisze: „I tak nie wiadomo, kiedy nazbierało się 72 lat Ĺźycia (…) Myślę teĹź, jak bardzo za mojego Ĺźycia świat się zmienił. I jak zmieniły się warunki Ĺźycia szczegĂłlnie na wsi. (…) Gdyby tylko ludzie byli lepsi, albo chociaĹź tacy, jak byli dawniej. (…) Ale czy będą lepsi?”.

Książkę „Historia wsi Ĺźyciem ludzi pisana” zamykają tekst autorstwa Czesławy Nizioł o dziejach Rodziny DrozdĂłw oraz wiersz Ludmiły Boczar, cĂłrki Piotra Drozda. Utwory te pochodzą z wydanej „Kroniki ZLOTU DROZDÓW”, ktĂłry miał miejsce 4 lipca 2009 w Domu StraĹźaka w Woli Rafałowskiej.

Cennym dopełnieniem całości materiału słownego jest galeria zdjęć, starych fotografii, obrazów minionego czasu zamkniętych w kadrze aparatu fotograficznego. Za wszystkie wspomnienia oraz zdjęcie udostępnione do niniejszej książki jej twórcy serdecznie dziękują.

Po lekturze prac, jakie złożyły się na niniejszą książkę, nasuwa mi się pewna refleksja. Młody czytelnik dzięki niej może poznać Ludzi, którym współczesna Wola zawdzięcza w dużej mierze swoje oblicze. Ale... bohaterami opublikowanych wspomnień są wyłącznie mężczyźni.
A przecież historię wsi tworzyły też Kobiety. Może warto ocalić od zapomnienia ich sylwetki i koleje życia? Może warto porozmawiać z Babciami, może warto namówić na pisanie wspomnień nasze Mamy. Zanim odejdą i zabiorą ze sobą pamięć Wczoraj, bez którego nie byłoby ani Dziś, ani Jutra?

***

Kończę stukanie w klawiaturę. Zamykam folder „WOLA. Materiały do książki”. Za oknem ciemno. Pod powiekami zostały obrazy wolańskiego krajobrazu, wzgĂłrz pokrytych lasami, potoku płynącego przez wieś, wieĹźy kościoła gĂłrującego nad wsią. Czuję zapach świeĹźo skoszonej trawy na łące, smakuję czereśnie zerwane w babcinym sadzie, obracam w palcach kasztany zebrane koło kapliczki. Widzę znajome twarze. Patrzę na swoją rodzinną wieś z oddali. Jestem dumna, Ĺźe tam się wychowałam. Dziękuję za zaszczyt napisania słowa wstępnego do książki „Z MOJEJ MAŁEJ OJCZYZNY - Historia wsi Ĺźyciem ludzi pisana”. Ludzkie losy łączą pomimo dystansu czasu. Zapraszam do lektury.

Małgorzata Nowak,

córka Czesławy i Czesława Czarnota