Zbliża się okres Świąt Wielkanocnych. Tradycyjnie strażacy ochotnicy będą brali aktywny udział w ich obchodach.
Warta podczas świąt ma w Polsce długa historię i związana jest z typowo polską tradycją budowania Grobów Pańskich. Zwyczaj ten rozwinął się już w XVII wieku, wtedy to zaczęto również wystawiać przy nich warty złożone z żołnierzy oraz z przedstawicieli poszczególnych cechów rzemieślniczych. W późniejszych czasach w części parafii przystąpiono do tworzenia specjalnych straży grobowych. W niektórych regionach kraju m.in. na podkarpaciu rozpowszechnił się interesujący obyczaj wystawiania straży grobowych zwanych „turkami”. Cechą charakterystyczną „turków” są ich stroje wzorowane na mundurach wojskowych z różnych epok, najczęściej z końca XVIII wieku oraz z pierwszej połowy XIX wieku. Warta jest nawiązaniem do pilnowania Grobu Chrystusa przez żołnierzy rzymskich. W ten piękny zwyczaj od początku swojego istnienia zaczęły się włączać ochotnicze straże pożarne. Zależnie od lokalnego obyczaju strażacy ochotnicy występują ubrani w mundury galowe ze sznurami lub mundury bojowe, pasy oficerskie, czapki rogatywki, hełmy bojowe lub ozdobne.
Na terenie gminy w obchodach Triduum Paschalnego uczestniczą strażacy z OSP Błędowa Tyczyńska – Wieś, OSP Borówki, OSP Wola Rafałowska i OSP Zabratówka. Każda jednostka wystawia kompanię honorową, która pełni służbę w swoim kościele parafialnym. Jest to już wieloletnia tradycja i zwyczaj ten na stałe wpisał się do kalendarza działalności naszych OSP. Druhowie z Woli Rafałowskiej swoją służbę pełnią najdłużej, bo już prawie 60 lat, strażacy z Błędowej Tyczyńskiej i Zabratówki od lat 70-tych, a ochotnicy z Borówek od lat 80 tych.
Nasi druhowie pełnią wartę w mundurach galowych, pasach oraz przeważnie w wysokich butach. Nakrycie głowy stanowią odnowione hełmy starego typu bądź specjalnie zakupione na tą okazje hełmy ozdobne, nawiązujące do historycznych wzorów (OSP Wola Rafałowska i OSP Zabratówka). „Bronią” warty już nie jest tradycyjny ekwipunek strażaka, czyli toporek, a halabardy bądź włócznie. Toporki są nadal wykorzystywane podczas procesji rezurekcyjnej i do rozprowadzania warty. Ciekawym uzupełnieniem i wyjątkiem jest strój strażaków z Błędowej Tyczyńskiej, których mundury są ozdobione szarfami i pagonami. Wartę jednocześnie pełni dwóch lub czterech strażaków. Zmiany warty przeprowadza się co 15 - 30 min. Zmianami i formacjami strażaków podczas uroczystości dowodzi dowódca warty. Tą zaszczytną funkcję zazwyczaj pełni prezes lub naczelnik, bądź druh z najdłuższym stażem.
Strażacy co roku rozpoczynają swoją służbę w Wielki Piątek. W następny dzień - Wielką Sobotę warta przy Bożym Grobie zostaje podjęta od wczesnych godzin rannych i trwa do wieczornych obrzędów liturgicznych. Również w sobotę podczas poświęcenia pokarmów, wedle dawnego zwyczaju mieszkańcy ofiarowują druhom produkty spożywcze. W niedzielny poranek strażacy uczestniczą w mszy świętej rezurekcyjnej, wtedy to wystawiane są całe kompanie honorowe. Oprócz służby wartowniczej druhowie podejmują również inne czynności związane
z obrzędami świątecznymi m.in. pełnią asystę podczas poświecenia pokarmów poza terenem kościoła, przygotowują ogniska, od którego zapala się Paschał, pełnią służbę liturgiczną, w procesji niosą figurę Chrystusa Zmartwychwstałego i baldachim. Po mszy świętej rezurekcyjnej strażacy spotykają się na symbolicznym wspólnym śniadaniu, podczas którego wzajemnie składają sobie życzenia świąteczne.
Warta przy Bożym Grobie to zaszczytna funkcja dla strażaka ochotnika. Funkcję tą wypełniają z zaangażowaniem i poczuciem strażackiego obowiązku oraz chęcią podkreślenia znaczenia i rangi munduru.
Marek Czarnota
Warta przy Bożym Grobie
Warto przeczytać
