RÓŻNE

Ryby są nie tylko smaczne, chociaż nie wszyscy za nimi przepadają, ale przede wszystkim zdrowe. Popularyzowany w różnych środkach przekazu trend jedzenia lekkostrawnych i dietetycznych produktów, nie przyczynia się niestety do wzrostu spożycia ryb przez Polaków. W 2011 roku ilość zjedzonych potraw rybnych w naszym kraju stanowiła niespełna połowę średniej ilości spożytej w krajach Unii Europejskiej. Statystyczny Polak zjada rocznie zaledwie 13 kg ryb i przetworów rybnych, kiedy to mieszkaniec Norwegii zjada 46 kg a Japończyk aż 65 kg! A ryby to przecież samo zdrowie! Ich wpływ na kondycję naszego organizmu jest wszechstronny. Oddziałują nie tylko na stan naszego zdrowia, ale też urodę i intelekt. Ryby stanowią źródło wielu cennych składników odżywczych. Przede wszystkim zawierają pełnowartościowe białko o wysokiej przyswajalności, nienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3), witaminę D oraz składniki mineralne takie jak: jod, selen, fluor, magnez, wapń. Ich częste jedzenie obniża ryzyko wystąpienia nowotworów.

Ilość tłuszczu w mięsie rybim i zwierząt hodowlanych jest podobna, ale o przewadze ryb decyduje jego skład, którego najcenniejszym elementem odżywczym są nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Prowadzone na całym świecie badania naukowe dowiodły, że kwasy omega-3 mają pozytywny wpływ na nasz organizm. Z pewnością stanowią ważny element profilaktyki chorób układu krążenia. Mają dobroczynne działanie na przepływ krwi w organizmie. Działając jak teflon w naczyniach krwionośnych uniemożliwiają przyklejanie się złogom do ich powierzchni. Chronią przed miażdżycą i zawałem. Obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, które przyczyniają się do powstawania zatorów, jednocześnie podwyższając poziom dobrego cholesterolu (HDL). Poprawiają ukrwienie mózgu i usprawniają przesyłanie sygnałów nerwowych. Podnoszą poziom serotoniny-neuroprzekaźnika, który ma pozytywny wpływ na nasze samopoczucie i nastrój. Korzystnie działają na procesy krzepnięcia. Pomagają zapobiegać zbyt małej ilości płytek krwi, dzięki czemu chronią przed skazą krwotoczną, nadmiernymi krwawieniami, wybroczynami. Redukują ryzyko arytmii serca groźnej dla zawałowców. Stabilizują podwyższone ciśnienie tętnicze.

Kwasy omega-3 sprzyjają redukcji przewlekłych stanów zapalnych oraz towarzyszących im dolegliwościom bólowym. Zmniejszają objawy chorób dróg oddechowych m.in. astmy a także łagodzą bóle reumatyczne oraz chronią przed chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. Spektrum ich działania jest szerokie. Mają bardzo korzystny wpływ na rozwój umysłowy dzieci a u osób ze starszego pokolenia umożliwiają utrzymanie dobrej formy intelektualnej. Są też pomocne w leczeniu schorzeń psychicznych m.in.: schizofrenii, ADHD, dysleksji, autyzmu. Zwiększają także ostrość widzenia. Mogą być polecane osobom nerwowym, bo zwiększają odporność na stres. Podsumowując kwasy omega-3 dzięki swojemu działaniu przeciwzapalnemu, zwiększają ogólną odporność organizmu wzmacniając go w walce z różnymi chorobami.

Ryby zwierają imponujące ilości witamin A i D, witamin z grupy B oraz cennych składników mineralnych. Jod warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu i reguluje prace hormonów tarczycy. Ma także znaczny wpływ na działanie układu nerwowego i sprawność intelektualną. Równie cennym składnikiem ukrytym w rybach jest selen. Selen wykazuje działanie przeciwnowotworowe i opóźnia procesy starzenia, przyczynia się także do prawidłowego funkcjonowania narządów rozrodczych.

Daniom rybnym bardzo przychylni są kardiolodzy. Opierając się na autorytecie profesora Religi można za nim powtórzyć: „Rybi tłuszcz to najlepsza profilaktyka chorób serca”. Spożywanie co najmniej 3 posiłków tygodniowo składających się z ryb zapobiega rozwojowi chorób związanych z miażdżycą (zawał serca, udar, choroba naczyń obwodowych). Najlepsze są ryby przygotowane poprzez gotowanie na parze, duszenie, pieczenie w folii lub na grillu elektrycznym, ewentualnie smażenie z użyciem niewielkiej ilości oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego bezerukowego. Taka forma przyrządzenia ryb gwarantuje, że będą zawierać odpowiednią ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych. Najlepszym źródłem kwasów omega-3 są tłuste ryby morskie zimnych wód .Na szczególną uwagę zasługuje łosoś
i makrela. Jedną z bardziej dostępnych i godnych polecenia na rynku spożywczym ryb jest dorsz, który wprawdzie jest rybą chudą i zawiera niewiele kwasów tłuszczowych, ale za to jest bogaty w białko, selen i witaminy B12, B1, B2, A i PP.

Ryby są dobre dla każdego bez względu na wiek. Najmłodszym można je podawać już od drugiego roku życia, pod warunkiem tylko, że maluch nie wykazuje objawów nietolerancji pokarmowej. Na pewno wpłynie to pozytywnie na rozwój układu nerwowego dziecka i wzmocni jego odporność. Seniorów do jedzenia ryb powinny zachęcić wyniki badań profesora Suzuki przeprowadzone wśród mieszkańców japońskiej wyspy Okinawa, których podstawą diety są ryby. Okazało się, że średnia długość życia wynosi tam 82 lata. Teraz wiadomo, co jest źródłem długowieczności Japończyków.

A co można zaproponować osobom, które za rybami nie przepadają? Na aptecznych półkach można wypatrzeć w różnych cenach szereg preparatów zawierających tran zarówno w postaci płynnej jak również zamknięty w kapsułkach, co niektórym ułatwia znacząco jego spożycie. Tran to olej z wątroby ryb dorszowatych bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe zwłaszcza omega -3 i omega-6 a także witaminy głównie A i D.W aptece dostępne są także preparaty zawierające tylko kwasy omega-3. Szczególnie skierowane do osób z chorobami układu krążenia. Średni koszt dwumiesięcznej kuracji tymi preparatami wynosi kilkanaście złotych.

Przed nami moment uroczystej kolacji wigilijnej. Na odświętnie zastawionym stole z pewnością nie zabraknie karpia. Może warto wziąć sobie do serca radę profesora Religi, aby w naszym jadłospisie ryby gościły częściej a nie tylko przy szczególnych okazjach. Naszemu sercu na pewno wyjdzie to na zdrowie…

Z najlepszymi życzeniami świątecznymi
mgr farm. Agnieszka Ożóg