Obchodzimy dziś niecodzienny jubileusz. Upłynęło sto dwadzieścia pięć lat od chwili powstania w naszej wsi Ochotniczej Straży Pożarnej -organizacji, której najpiękniejszym celem, najwspanialszą ideą jest niesienie pomocy drugiemu człowiekowi, ochrona mienia, często ochrona życia ludzkiego.
Jednostka OSP w Chmielniku powstała w 1891r. Pierwsze zapiski mówią o roku 1889-1891. Do jej powstania przyczynił się książę Radziwił ówczesny właściciel okolicznych wsi i gminy Tyczyn. Dokumenty z tym związane znajdują się obecnie w archiwum we Lwowie. Obie wojny światowe, zmiany polityczne i administracyjne doprowadziły do zniszczenia i spalenia dokumentacji, dlatego trudno odtworzyć szczegółowo pierwsze lata działalności naszej OSP. Pierwszym naczelnikiem OSP w Chmielniku został wybrany Jan Pyziak. Był on głównym organizatorem i założycielem tej jednostki. Jego doradcami byli Michał Dzierżak i Paweł Kulasa. W wypadku pożaru lub innej klęski żywiołowej strażaków zwoływano w środku wsi. Czasem nieszczęście oznajmiał bijący dzwon kościelny w miejscowym kościele. Strażacy posługiwali się bardzo skromnym sprzętem. Sikawkę ręczną zwaną pachówką o pojemności kilkunastu litrów wody, bosakami, hakami, blaszanymi lub drewnianymi wiadrami. Walka bywała trudna ze względu na charakter zabudowy wsi. Pożary zdarzały się często i były bardzo groźnym żywiołem. Koniecznością stawało się wyposażyć strażaków w miarę upływu czasu w sprzęt coraz bardziej nowoczesny i przydatny. Z organizowanych zabawy i przedstawień zakupiono sikawkę ręczną.
Dzięki staraniom druhów zakupiono wóz konny do przewozu sprzętu i strażaków, co ułatwiło szybsze przybycie na miejsce pożaru. Wyznaczone zostały zaprzęgi konne pobliskich gospodarzy i członków jednostki by na sygnał trąbki udać się zaprzęgiem pod remizę a następnie na miejsce pożaru ze sprzętem i strażakami.
Druh Jan Południak pełnił funkcję naczelnika do roku 1930. Potem nastąpił dość trudny okres dla OSP w Chmielniku. Wykruszają się szeregi strażaków ze względu na wiek i wypadki losowe. Następuje znaczna rotacja w pełnieniu funkcji naczelnika. Kolejno ją pełnią: dh Szczęch Bolesław, dh Murias Andrzej, dh Ciupak Józef. Mimo trudności OSP wzbogaca się o 800 litrową beczkę na wodę do współpracy
z sikawką.
Na zebraniu wiejskim uchwalono budowę nowego obiektu. Rozebrano starą drewnianą remizę i w roku 1937 rozpoczęto budowę nowego budynku murowanego z licznymi pomieszczeniami, które miały służyć różnym organizacjom, także jednostce OSP. Budowa trwała dwa lata. Budynek został oddany do użytku w 1938r. Duży wkład przy budowie Domu Ludowego miał ówczesny kierownik szkoły pan Mariusz Trałka, również druh-strażak, bardzo ceniony, szanowany przez społeczeństwo Chmielnika. Kamień węgielny pod nowy budynek poświęcił ks. Prałat Franciszek Majcher. Jednostka OSP czynnie uczestniczyła w budowie Domu Ludowego. Za Domem Ludowym wybudowano remizę strażacką na sprzęt. Rok 1939 i wybuch II Wojny Światowej skutkował tym, że szereg mieszkańców otrzymało karty mobilizacyjne w tym wielu strażaków. Zmniejszyła się liczebność OSP. Pomimo licznych trudności strażacy nie zaprzestali swej działalności. Jak zawsze strzegli ludzkiego mienia. Pełnili nocne warty, działali w ruchu oporu.
W roku 1944 pożegnano na zawsze zasłużonego pierwszego naczelnika OSP w Chmielniku Pyziaka Jana. Po wyzwoleniu działalność OSP mogła się rozwijać. We wsi następuje wiele zmian. Powstaje Gromadzka Rada Narodowa, która podlega gminie Tyczyn. Przez szereg lat funkcję naczelnika OSP pełni dh Józef Ciupak. Po nim pełni dh Stanisław Kulasa oraz następnie dh Władysław Siwiec. OSP rozwija swą działalność w zakresie gromadzenia sprzętu i umundurowania. Druhowie Kędzior Aleksander , Kuśnierz Franciszek i Marcin Pyziak służyli zaprzęgiem konnym. Należy tu podkreślić dh Marcina Pyziaka, który zawsze pierwszy na głos strażackiej trąbki, później syreny pojawiał się z zaprzęgiem przed remizą, by jechać do pożaru i ratować ludzki dobytek.
Jednostka wzbogaca się o kolejny sprzęt. W roku 1951 zakupiono motopompę, pozyskano także hełmy bojowe i pasy. Rośnie liczebność drużyny. Funkcje kolejnych naczelników pełnią druhowie: Stanisław Kulasa, powtórnie Władysław Siwiec oraz Stanisław Ziaja. Prezesem zostaje dh Piotr Budak.
Członkowie OSP współpracują z miejscową szkołą, Kołem Gospodyń, pomagają w urządzaniu imprez szkolnych, środowiskowych, państwowych. Organizują zabawy dochodowe by na bieżąco uzupełniać sprzęt i umundurowanie.
Z jednostką OSP aktywnie współpracował ówczesny dyrektor szkoły p. Stanisław Drążek. Druhowie pomagali w organizowaniu imprez szkolnych a młodzież szkolna przygotowywała programy artystyczne na wszystkie imprezy strażackie i środowiskowe. Dużym sukcesem w zakresie szerzenia kultury jest otworzenie w Chmielniku kina stałego „Druh”. Nadano mu taką nazwę, gdyż inicjatorami tego przedsięwzięcia byli strażacy, szczególnie Stanisław Ziaja i Bolesław Szura. Filmy wyświetlano w sali Domu Ludowego. Kinooperatorami byli Bolesław Ziaja i Stanisław Drążek. Nad działalnością kina czuwał Stanisław Siwiec, członek OSP pełniący obowiązek kierownika świetlicy. W roku 1961 rodzi się pomysł budowy remizy strażackiej z prawdziwego zdarzenia. Rozpoczęto prace przygotowawcze. Zaczęto zbierać materiał. Przygotowano dokumentację. Znany aktywista wiejski Kazimierz Szczęch pozyskał 60 tysięcy sztuk cegły z wyburzonych kamienic. Wszystkie prace w czynie społecznym wykonywali członkowie OSP. Bardzo duży wkład pracy włożył dh Władysław Murias. Był osobą niezwykle zaangażowaną we wszystkich prowadzonych pracach. W końcu budynek wykończono. Mimo ogromnego wkładu pracy, OSP została właścicielem tylko dyżurki i dwóch boksów na parterze. Inne pomieszczenia przeznaczono na pocztę, biura dla urzędu gminnego, gdyż Chmielnik w roku 1972 uzyskał prawa gminy. Strażacy przekazują budynek wybudowany własnym wysiłkiem do wykorzystania przez społeczeństwo.
W roku 1972 OSP w Chmielniku obchodzi 80-lecie swego istnienia i nadanie sztandaru. Biorą w niej udział sąsiednie OSP, przedstawiciele gromadzkich, powiatowych i wojewódzkich władz, młodzież szkolna, licznie zebrane społeczeństwo. Są nawet goście z Warszawy. Nowy sztandar ufundowało społeczeństwo Chmielnika dla miejscowej OSP w dowód uznania za ich wieloletnią i bezinteresowną społeczną działalność. Poprzedni sztandar ufundowany w latach międzywojennych zaginął. Mija kolejny rok. Jednostka OSP otrzymała z Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w Rzeszowie samochód bojowy Star 25. Służył on nam przez 12 lat. W 1986r. dzięki zaangażowaniu druhów Piotra Budaka i Tadeusza Krużla oraz Zbigniewa Rudnickiego wraz z ówczesnym naczelnikiem gminy p. Antonim Dzierżakiem udało się pozyskać nowego Stara 266 na podwoziu terenowym.
Do roku 1991 prezesem OSP był druh Tadeusz Płodzień, naczelnikiem zaś był Tadeusz Krużel. Na następną kadencję wybrany zostaje nowy zarząd OSP w Chmielniku. Prezesem jednostki został druh Bogdan Krużel, który funkcję tę pełni do chwili obecnej, naczelnikiem druh Bolesław Madera. Jednostka OSP w Chmielniku zbliża się do kolejnego bardzo ważnego wydarzenia, jubileuszu 100-lecia powstania OSP, uroczystość ta odbyła się 7 lipca 1991 roku. Kulminacyjnym punktem jubileuszu 100-lecia OSP było odznaczenie sztandaru OSP najwyższym odznaczeniem ochotniczego pożarnictwa - „Złotym Znakiem Związku OSP”. Rok ten przyniósł nam także bardzo smutne wydarzenie - ledwie dwa tygodnie po obchodach 100-lecia dotarła do nas smutna wiadomość o tragicznej śmierci ks. Józefa Hadera kapelana Straży Pożarnej, a zarazem proboszcza tutejszej parafii. Członkowie Ochotniczej Straży Pożarnej w Chmielniku brali liczny i czynny udział w uroczystościach pogrzebowych w Chmielniku i Grodzisku Dolnym. W okresie sprawozdawczym pożegnaliśmy również długoletnich druhów Kazimierza Sitarza i Władysława Siwca. W 1992 r. wystąpiły lokalne podtopienia na terenie gminy Chmielnik, gdzie druhowie brali czynny udział w akcjach ratowniczych. Strażacy z Chmielnika brali udział również w akcjach przeciwpowodziowych także w latach 1997, 2001, 2004 i 2010. Prowadzono działania na własnym terenie oraz trzykrotnie na terenie powiatu mieleckiego i tarnobrzeskiego. W roku 1995 dochodzi do jednego z najważniejszych wydarzeń w tym okresie historii. OSP Chmielnik została włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego czyli elitarnego grona jednostek ratowniczo-gaśniczych OSP w województwie.
W 1997 r. OSP była zaangażowana w organizację uroczystości związanych z koronacją obrazu Matki Boskiej Łaskawej w Chmielniku.
W 1999 roku zmarł długoletni Prezes i Komendant Gminny dh Piotr Budak. Zaś w 2000 roku odszedł z naszych szeregów druh Stanisław Siwiec.
W 2001 roku nastąpiła zmiana naczelnika OSP, wybrany został nim druh Augustyn Kawalec, który pełni tę funkcję do chwili obecnej. Jednostka ulega sukcesywnemu doposażeniu w postaci pomp szlamowych, pił spalinowych, posiada nowoczesny sprzęt łączności oraz zestawy medyczne do udzielania pomocy poszkodowanym.
W 2003 r. został zamontowany system selektywnego alarmowania. Zakupiono motopompę TOHATSU oraz zmodernizowano naszego STARA 266. Powstała także MDP, która funkcjonuje do chwili obecnej i bierze udział w zawodach sportowo-pożarniczych.
W 2008 r. OSP otrzymuje z Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Rzeszowie samochód marki Mercedes.
W 2011 roku dokonano gruntownej przebudowy / karosacji samochodu STAR 266 GBA2,5/16.
W 2013 roku na wieczną wartę odszedł z naszych szeregów były prezes druh Tadeusz Płodzień.
W latach 2013-2015 jednostka wzbogaca się o coraz bardziej nowoczesny sprzęt do działań ratowniczo-gaśniczych oraz wyposażenie osobiste strażaka-ratownika.
Stan osobowy jednostki OSP w Chmielniku obecnie liczy 45 członków czynnych w tym 5 kobiet, 1 honorowy – oraz członków 11 MDP.
Druhowie strażacy nadal prowadzą działania ratowniczo-gaśnicze, niosą pomoc potrzebującym, wykonują szereg prac społecznych dla lokalnego środowiska.
Kończąc tę skróconą kronikę naszej jednostki pragnę podziękować druhom za ich działalność. Zachęcić młodych do tej pięknej i szczytnej pracy na rzecz drugiego człowieka. Na przestrzeni stu dwudziestu pięciu lat historii OSP w Chmielniku wielu strażaków przewinęło się przez nasze szeregi. Może nie zostały wymienione wszystkie czyny, wszystkie nazwiska. 125 lat – to bardzo długi okres czasu. Wiele zaciera się w pamięci. Wśród nas żyje jeszcze wielu strażackich weteranów. Pamiętamy o nich, o ich społecznej, ofiarnej służby dla społeczeństwa.
Bogdan Krużel
125-lat historii Ochotniczej Straży Pożarnej w Chmielniku
Warto przeczytać
