W ciągu ostatnich pięciu lat udało się nam jako instytucji zrealizować wiele kulturalno-edukacyjnych projektów, które były odpowiedzią na różnorakie potrzeby mieszkańców gminy Chmielnik. Mieszkańców w różnym wieku i o odmiennych zainteresowaniach. Ale odpowiedź na jedną potrzebę w projekcie nie jest odpowiedzią na wszystkie potrzeby. W swojej pracy ciągle rozpoznajemy nowe potrzeby, obserwujemy jak ewaluują i poszukujemy takich działań aby stworzyć przestrzeń do ich zaspokajania.
Taka przestrzeń w tym roku powstała w realizowanym od początku sierpnia projekcie „Mój pierwszy raz”. Jest to projekt, który zakłada integrację pokoleń: pokolenia ludzi młodych i pokolenia seniorów. Pośrednio w działania projektowe zaangażowane jest również pokolenie rodziców. Do osiągnięcia tego celu zaplanowaliśmy różnorakie działania skupione wokół kina. I tu może paść pytanie: dlaczego integracja międzypokoleniowa akurat poprzez kino? Wybór był łatwy, ponieważ to nasz lokalny zasób i coś czego w małych miejscowościach już nie ma i czym należy się szczycić. W Zabratówce od 1969 roku przez 25 lat funkcjonowało lokalne Kino „Marzenie”. Było to miejsce, które tętniło życiem i w tamtym okresie zaspokajało kulturalne potrzeby mieszkańców. Na chwilę obecną pozostało tylko wyposażenie i wspomnienia. W ramach projektu ożywiamy to miejsce organizując projekcie filmowe, spotkania i dyskusje o obejrzanych filmach, w których udział biorą uczestnicy projektu, zaproszeni goście, a także każda osoba, która czuje potrzebę pójścia do kina i podzielenia się z innymi widzami wrażeniami po seansie filmowym. Taki wybór miejsca działań podyktowany był również tym, że kino to dzisiaj bardzo powszechny środek społecznego przekazu, który może być nośnikiem treści zdolnych kształtować upodobania i wpływać na decyzje publiczności, zwłaszcza młodej. Kino, posługuje się nie tylko słowem, ale przede wszystkim faktami, które przekazane za pomocą obrazów z ogromną siłą oddziaływują na widza i jego podświadomość. Umiejętnie dobrane obrazy służą kulturalnemu rozwojowi jednostki, edukują i są doskonałym krokiem do dyskusji międzypokoleniowej.
Projekt Mój pierwszy raz zakłada 5 pokazów filmowych, którym towarzyszyć będą pofilmowe dyskusje, wyjazd do kina na film w 3D, zebranie materiałów, zdjęć dokumentujących działalność Kina Marzenie oraz nakręcenie przez grupę młodzieży filmu pt. „Mój pierwszy raz”, który ma być zapisem wspomnień związanych z pierwszą wizytą w kinie osób, które uczestniczą w projekcie. Obecnie jesteśmy na półmetku tych wszystkich działań. Za nami trzy projekcje filmowe, które zgromadziły liczne grono miłośników kina. Pierwszy obejrzany film wybrali młodzi ludzie dla seniorów. Był to debiut tureckiej reżyserki pt: „Mustang”, w którym za sprawą obyczajowości małego miasteczka i życia pięciu sióstr zobaczyliśmy Turcję w pigułce. To zderzenie tradycji z nowoczesnością, kultury w jakiej my żyjemy z kulturą pozaeuropejską, w której islam jest najważniejszy, to bardzo aktualny temat, który wywołuje poruszenie w całej Europie. Film okazał się trafnie wybrany na pierwszą, inauguracyjną dyskusję. Drugi film, tym razem dla młodych wybrali seniorzy. „Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł” w reżyserii Antoniego Krauzego dokumentujący tragiczne wydarzenia z 1970 roku z gdyńskiej stoczni przeniósł nas do trudnego okresu w historii Polski, o którym należy mówić, pamiętać i czcić tych, którzy w totalitarnej machinie tracili życie za wolność również dla nas. Dyskusja po nim to była niezapomniana lekcja historii Polski dla wszystkich, a szczególnie dla młodych, ponieważ osoby, które pamiętają tamte czasy podzieliły się swoimi doświadczeniami i bolesnymi wspomnieniami z zebranymi. Trzecia projekcja to również film wybrany przez młodzież, ale tym razem dla pokolenia rodziców. Film „Chce się żyć” wyreżyserowany przez Macieja Pieprzycę inspirowany prawdziwym życiem niepełnosprawnego Mateusza to był poruszający obraz. Mateusz mimo tego, że świat nie chciał go „usłyszeć”, udowodnił że siła ludzkiego ducha ma ogromną moc i dzięki tej sile człowiek może pokonać wiele trudności. Był to obraz, który poruszył najgłębsze pokłady wrażliwości i napełnił optymizmem.
Przed nami film zaproponowany młodym przez pokolenie rodziców, poruszający tematykę
II wojny światowej pt: „Syn Szawła” i udział w dyskusji aktora, który w nim zagrał, pana Kamila Dobrowolskiego. Na piątą projekcję zaplanowaliśmy kino familijne, po to aby do kina mogły wybrać się całe rodziny. Młodzież przez ten cały czas zbiera materiał do filmu i pracuje nad tym aby każda następna projekcja była ważniejszym wydarzeniem dla uczestników od poprzedniej. Dla tej młodzieżowej grupy jest to swoisty pierwszy raz, ponieważ dotąd nie angażowali się w projekty kulturalne, a tym bardziej międzypokoleniowe.
Jaki poziom osiągnie integracja międzypokoleniowa dzięki temu projektowi tego jeszcze nie wiemy. Ale już dziś wiemy, że udało się obejrzeć doskonałe kino, które nas wewnętrznie wzbogaciło, spędzić razem czas, który pozwala się bliżej poznać uczestnikom i stworzyć przestrzeń gdzie takie poznanie pokoleń w lokalnej społeczności może mieć miejsce.
Projekt jest finansowany z Programu Bardzo Młoda Kultura prowadzonego przez Narodowe Centrum Kultury, realizatorem i operatorem programu w województwie podkarpackim jest Centrum Kulturalne w Przemyślu.
Irena Szczypek, koordynator projektu
Gminna Biblioteka Publiczna w Chmielniku